Verkeerd zand in de paardenbak, waarom veel zandsoorten niet werken

Verkeerd zand in de paardenbak, waarom veel zandsoorten niet werken

Met grote regelmaat ontvangen wij monsters zand van paardenbakeigenaren met daarin zand dat in de prakijkt niet geschikt blijkt te zijn voor de paardenbak. Een paardenbak met verkeerd zand is veelal te herkennen doordat het niet stabiliseert (te los), of dicht slaat (te nat blijft). Zand vormt voor de meeste paardenbodems nog steeds de belangrijkste bouwsteen. Goed paardenbakzand is dan ook een essentiële stap. Dagelijks zien wij echter dat men denkt het goede zand te kopen, maar dat dit later toch niet zo blijkt te zijn.

Waarom veel zandsoorten niet werken

Zand is opgebouwd uit diverse korrels, deze korrels hebben diverse afmetingen en vormen. Zowel de afmeting als vorm is bepalend voor goed paardenbakzand. De korrelgrootte van het zand wordt bepaald door middel van een zeefanalyse. De zeefanalyse geeft de exacte maatvoering van het zand aan. De korrelgrootte is zelden gelijk maar varieert.

De gemiddelde korrelgrootte wordt aangegeven door middel van het M50 cijfer. Zowel het M50 cijfer als de diverse korrelgroottes (de afwijkingen) zijn belangrijk voor goed paardenbakzand. Zo kan zand uitkomen op een juist M50 cijfer, maar zijn de variaties tussen de korrels te groot. Een goed voorbeeld is het mengen van ophoogzand (fijn zand) en bijvoorbeeld drainagezand (grof zand) in een paardenbak.

Gemiddeld genomen kan het zijn dat dit leidt tot een voldoende gemiddelde, echter zorgen de eigenschappen van beide soorten zand ervoor dat nooit een goede paardenbak kan ontstaan. In bovenstaand voorbeeld bevat Ophoogzand teveel fijne zandkorrels, waardoor de zandlaag in verloop van tijd zal verdichten en het water niet meer zal doorlopen. Drainagezand daarentegen heeft precies de tegenovergestelde eigenschappen. 

Draingezand bevat veel grove korrels, waardoor water gemakkelijk doorloopt, maar het zand niet kan stabiliseren (de paardenbak blijft los). Een combinatie van beiden zal er niet voor zorgen dat de eigenschappen juist worden (en water doorlaten en stabiliseren), hiervoor zijn de verschillen te groot.

Paardenbakzand gekocht, maar toch geen goede paardenbak?

De term M3C zand of paardenbakzand is een veelgebruikte term, zeker in paardenland. Echter is de naamgeving van het zand niet bepalend, maar is de zeefanalyse altijd bepalend. Iedere zandsoort kan in de praktijk M3C zand of paardenbakzand genoemd worden.